اگر با فردی رو به رو شدیم که افکار خودکشی یا قصد خودکشی دارد چه کنیم؟
قرار گرفتن در شرایطی که یکی از نزدیکان ما با افکار خودکشی دست و پنجه نرم میکند اضطرابآور و ترسناک است؛ چرا که ما نمیدانیم که چه طور باید حمایت خودمان را نشان دهیم، در مورد چه چیزهایی باید حرف بزنیم و چه وقت از دیگران کمک بگیریم و آنها را نیز در جریان قرار دهیم.
نکات زیر کمک میکنند تا ما در این موقعیت دشوار عملکرد موثرتری داشته باشیم

1- زمان را از دست ندهید و منتظر نمانید تا ببینید آیا او احساس بهتری پیدا می کند یا نه؟ شرایط بحرانی است و ممکن است هر لحظه با تصمیم یا اقدامی پیش بینی نشده از جانب او برای خودکشی مواجه شوید.
2- اگر در کنار او هستید و او با شما در مورد اینکه قصد خودکشی دارد، صحبت میکند:
- در درجه اول خونسردی خودتان را حفظ کنید و هیجان شدید و منفی نشان ندهید.
- اجازه دهید با شما احساس راحتی کند؛به این ترتیب که از او بخواهید احساساتش را با شما در میان بگذارد و با جدیّت و همدلی به حرف هایش گوش کنید.
- وقتی فردی درباره قصدش از خودکشی صحبت میکند، نیاز دارد کسی به او اهمیت بدهد و دلیل ناراحتیاش را جویا شود.
- از او بپرسید: چرا به خودکشی فکر میکند؟ آیا در ذهنش برای خودکشی برنامهریزی کردهاست؟ آیا وسیلهای برای خودکشی تهیه کرده؟ آیا به زمان و مکان مشخصی برای اقدام به خودکشی فکر کرده؟ اگر به این سوالات پاسخ مثبت داد، نترسید و سریع واکنش منفی نشان ندهید. در عین حال او را به حال خودش نگذارید و به او اطمینان دهید که در این مسیر همراه او هستید.
- میتوانید به او بگویید متاسفم که انقدر حالت بد است .آیا اتفاقی افتاده که این احساس را داری؟ من چطور میتوانم به تو کمک کنم؟

3- در مورد او پیش داوری و قضاوت نکنید و از جملاتی مثل«احمقانه است»- «فیلم بازی نکن»- «داری بزرگش میکنی»- «هیچ چیزی ارزش خودکشی ندارد»- «خودکشی هیج کمکی بهت نمیکند»- «تو فقط میخواهی جلب توجه کنی»- «تو خودکشی نمیکنی»؛ بپرهیزید.
4- همچنین از جملاتی مانند: «آره، زندگی بی معناست…» یا «دنیا پر از بی عدالتی است» یا «انققدر شرایطتت سخت است که من هم به جای تو بودم به خودکشی فکر می کردم» استفاده نکنید، چون فردی که قصد خودکشی دارد به احتمال زیاد از زندگی ناامید شده است و این حرف شما را به عنوان تائیدی بر افکار خودش می شنود.
5- زمانی را باید به فردی که قصد خودکشی دارد اختصاص دهید، تا از ناراحتیها و دغدغههایش صحبت کند، احساسات خود را بیان کند و تا حدی برای تخلیه هیجانی فرصت داشته باشد. پس این زمان را با پرداختن به داستان زندگی خودتان و بیان مصیبتهای خود از بین نبری و اجازه بدهید که او احساسات و مشکلات خود را بیان کند.
6- در صحبت هایتان از کلمه «باید» استفاده نکنید؛ چون در این صورت، خودتان را در مقام مرجع قدرت قرار دادهاید و به این ترتیب او را از خودتان دور میکنید؛ به عنوان مثال به جای اینکه به او بگویید «تو حتما باید برای درمان اقدام کنی» جمله زیر را میتوانید به کار ببرید: «اگر موافق هستی به یک مرکز مشاوره روانشناسی یا دکتر روانپزشک زنگ بزنم و یک نوبت برای جلسه مشاوره برایت بگیرم تا دربارهی مشکلاتت بیشتر صحبت کنی؟».
7- ممکن است شخصی که قصد خودکشی دارد از شما درخواست کند این موضوع را با کسی مطرح نکنید. اما رازداری در این موقعیت مجاز نیست. این موضوعی نیست که به تنهایی بتوانید آن را مدیریت کنید. پس میتوانید به او بگویید «قول میدهم به هر کسی که تو نمیخواهی از این موضوع باخبر شود چیزی نگویم ولی من برای اینکه بتوانم به خوبی از تو حمایت کنم به کمک تخصصی نیاز دارم چون به تنهایی از عهده آن بر نمیآیم».
8- اگر فکر میکنید تصمیم او برای خودکشی جدی است در کنار او بمانید، تا زمانی که شخص دیگری که مورد اعتماد اوست بتواند پیش او باشد.
9- با توجه به شناختی که از او دارید، حدس بزنید چه چیزی او را آرام میکند؟ اگر میبینید حضور شما باعث آرامش او شده است، دستان او را بگیرید، به او گوش دهید و به صحبت کردن با او ادامه دهید. به او بگویید چقدر برای شما ارزشمند است و نگرانش هستید.
10- اگر آرام بود و موقعیت را مناسب دیدید ،خاطرات خوبی که از او به خاطر دارید (خوبیهایش، موفقیتهایش، تلاشهایش و اهمیتش در زندگی دیگران و …) را روایت کنید.

11- حتما فردی که قصد خودکشی دارد را به یک مرکز درمانی (روان پزشک یا رواندرمانگر )معرفی کنید و روی خودتان به عنوان کسی که از پسِ تکانه های خودکشی او بر می آیید حساب نکنید، به این معنی که این افکار ممکنم است حتی پس از آرام شدن مجددا به سراغ او بیاید. فردی که قصد خودکشی دارد رفتارها و تصمیمهایش قابل پیشبینی نیست. پس او را تشویق کنید تا برای درمان اقدام کند. به او اطمینان خاطر بدهید که با پیگیری درمانی و کمک و حمایت افرادی از خانواده و دوستانش وضعیت بهتر میشود.
12- تا رفع نشدن خطر احتمال خودکشی، محیط خانه را امن نگه دارید:
- مثلا داروهایی که میتواند به وسیله آنها به خودش آسیب برساند را از دسترس او دور کنید،.
- اگر خود فرد باید روزانه داروهایی را مصرف کند، اولا که آمار و تعداد داروهایش را داشته باشید تا در صورت مصرف بیش از حد، مطلع شوید. و در مرحله ی بعد تلاش کنید که داروها به تعداد محدود در دسترس او باشد.
- مراقب باشید که وسایل نوک تیز را از دسترس وی دور کنید و اسلحهای در خانه نباشد
- تا حد امکان تا زمان با ثبات شدن شرایط روانیاش او را در خانه تنها نگذارید.
این مطلب را با کسانی که مطالعه آن را برایشان مفید میدانید به اشتراک بگذارید